Thema 2013: Kroningsboom
Tilia x europaea ‘Pallida’
de koningslinde
Voor de boom van het jaar 2013 is gekozen voor de Koningslinde, om dat 2013 het jaar is van de kroning van Prins Willem-Alexander.
De lindeboom is al meer dan 2000 jaar bekend als heilige boom bij de Kelten en Germanen, echt een godenboom. In de vervlogen tientallen eeuwen stond de linde symbool voor bescherming en verbondenheid van de gemeenschap.
Onder de linde vonden de belangrijke gebeurtenissen in steden en dorpen plaats en menig huwelijk is er onder gesloten. De Nederlandse lindeboom is een majestueuze boom die honderden jaren oud kan worden, in Bergen staat er een die geplant is in 1643 tijdens de hoogtijdagen van de VOC.
Waarom waait er in eens zoveel stof op in kwekersland door koningslinde of koningsboom? De koningslinde is maar één soort, terwijl de naam koningsboom nu klaarblijkelijk voor het hele alfabet aan bomen kan staan.
In de afgelopen 200 jaar zijn er altijd koningslindebomen geplant en nu gaat het om een Hollandse majestueuze lindeboom of om een kleine Chinese lindeboom. Er zijn als koningsboom ook wel andere soorten geplant, maar die overleefden de koningen met gemak: van Wilhelmina staan er nog bomen en degene verdwenen zijn, stierven niet van
ouderdom. De Tilia henryana is in Nederland geen lang leven beschoren en groeit niet uit tot een majestueuze boom, ik verwacht dat de henryana’s die geplant gaan worden Willem Alexander ternauwernood overleven. Ik kies dan liever voor een goede traditie dan voor een slechte noviteit. De verwarring is bijna compleet met het staartje, welke is de echte koningslinde: is het Tilia europaea ‘Koningslinde’ of mag het ook een ‘Pallida’ of ‘Zwarte linde’ zijn?
De toenmalige Nak-B bracht na de tweede wereldoorlog een onderscheid tussen ‘Zwarte Linde’ en ‘Pallida’ en de naam ‘Pallida’ zou een vervanging worden voor de naam ‘Koningslinde’ ( Pallida komt af van het latijn Pallidus, wat ‘bleek’ betekent; leden van de koningshuizen in de 17e en 18e eeuw hadden bleke gezichten), maar in de jaren tachtig is er een groepje
bomenmensen ontstaan die vindt dat er toch verschil is tussen Pallida en Koningslinde en wordt de ‘fout’ weer hersteld. Het verschil is maar klein, als volwassen boom zou de ‘Koningslinde’ een sterkere groeier zijn met een meer smalle, piramidale, puntige kroontop. Dit verschijnsel is uitsluitend op afstand waarneembaar langs de luchtlijn van de bomen.
Bij menig kweker gaat het hart sneller kloppen nu er bomen aan de man kunnen worden gebracht, elke gemeente zal er minimaal een planten en haar eigen invulling aangeven met of zonder versierselen.
Nu, hopelijk zal niet alleen in elke gemeente een majestueuze echte ‘Koningslinde’ of ‘Pallida’ als lindeboom geplant worden, maar in ieder dorp, tot in de kleine kernen aan toe!
Prinses Beatrix heeft vanmorgen in de (openbare) Prinsessetuin van Paleis Noordeinde een Koningsboom geplant.
De Koningsboom, met bijbehorend sierhekwerk van kunstenares Margot Berkman, werd aangeboden door initiatiefnemers Stichting Nationale Boomfeestdag en de Koninklijke Bond van Oranjeverenigingen (KBOV) “als dank voor jarenlange betrokkenheid van Beatrix bij kind en natuur”.
De organisaties streven ernaar om in iedere Nederlandse gemeente een Koningslinde te plaatsen. Gemeenten kunnen een Lindeboom met een sierhek bestellen of alleen een boom.
Traditie
Sinds het ontstaan van het Nederlandse Koningshuis is het de traditie om bij iedere troonsafstand een zogenoemde Koningslinde te planten. In verschillende gemeenten herinneren monumentale Koningslindes aan de start van de koninginnen Wilhelmina, Juliana en Beatrix.
April dit jaar plantte (toen nog) prins Willem-Alexander de eerste Koningsboom in wijkpark Transvaal in Den Haag. Hij deed dat toen samen met leerlingen van de Comeniusschool.
22-11-2013 NOS